Levent Aydın: “Tüm dünya pazarlarındaki pazarlama yatırımlarımız hız kesmeden devam edecek”

2022 yılının Frigoblock için olumlu bir yıl olduğunu belirten Frigoblock Soğutma Sistemleri AŞ Yönetim Kurulu Üyesi Levent Aydın, “Karlılık oranları bir önceki yıla göre düşmesine rağmen, ihracatımızı ve ciromuzu arttırdık. Bu ivmenin 2023 yılında da devam edeceğini ümit ediyoruz.” 2023 yılının 2022 yılından daha kolay olmayacağının da altını çizen Levent Aydın, önümüzdeki sürece ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

“Yurt içi pazarda şüphesiz ki; seçim sürecinin olumsuz etkisi olacak. Yurt dışı pazarlarda da ticaretin önündeki birçok olumsuz etki hala mevcudiyetini koruyor. Ancak biz
rakiplerimizden daha çok çalışmalıyız, daha isabetli stratejiler hayata geçirmeliyiz ve bir adım önde olmalıyız. Ben en büyük yatırımın, pazarlama yatırımı olduğuna inanmaktayım. Tüm dünya pazarlarındaki pazarlama yatırımlarımız hız kesmeden devam edecek.”

1. Endüstriyel soğutma ekipmanlarının dünyadaki pazar payı 35 milyar dolar seviyesinde. Türkiye bir Akdeniz ülkesi olduğu için soğutma cihazlarının kullanımını yaygın kılıyor. Sizce Türkiye sahip olduğu bu potansiyeli, kapasitesine ve ihracat oranlarına yansıtabiliyor mu?

Aslında klima ile soğutma bazen birbirine karıştırılıyor. Klima sektörü, konfor şartlarına yönelik ürünleri ifade eder, ancak endüstriyel soğutma sektörü, bir ürünün soğutulması, soğuk şartlarda muhafaza edilmesi, soğuk şartlarda transfer edilmesi ve soğuk şartlarda teşhir edilmesini kapsar. Yani diğer deyişle soğuk zinciri ifade eder. Soğuk zincir ağırlıklı olarak gıda ürünlerini içermekle beraber, bazı kimyevi ürünler, tıbbi ürünler, kompozit malzemeler de soğuk zincir ihtiyacı duyar. Ayrıca, gıda, bira, gazlı içecek, maya, şekerleme gibi birçok ürün üretiminde de endüstriyel soğutma kullanılır. Kış sporları, gübre üretimi, test odaları ve sağlık alanlarında da endüstriyel soğutma ihtiyacı vardır. Bu tanımlamadan sonra şunu söylemek isterim ki, endüstriyel soğutmanın iklim şartları ile ilişkisi klima sektörü kadar güçlü değildir. Kış şartlarında -20/-30°C iklim şartları olan yerlerde de soğuk oda ihtiyacı vardır, çünkü bu bölgeler yaz şartlarında da +20/+25°C iklim şartlarına sahiptir.

2.Türkiye soğutma sektörünün Ortadoğu’da sahip olduğu konumu nasıl değerlendiriyorsunuz? Sizce Ortadoğu, Türkiye için ne gibi fırsatlar barındırıyor ve bunlar ne ölçüde kullanılabiliyor?

Ortadoğu, hem Türkiye ile coğrafi yakınlık, hem de dini, kültürel yakınlıklar olarak çok önemli pazar avantajları sunuyor. Diğer taraftan Türkiye menşeili endüstriyel soğutma ürünlerinin de Ortadoğu ülkelerinde kabul gören ürünler arasında olduğunu biliyoruz. Ancak ülkeler arası ilişkiler bu ticarette önemli etki oluşturuyor. Suriye, Mısır, Suudi Arabistan ile aramızdaki diplomatik sorunların, bu ülkelere yapılan ihracatları yok seviyesine kadar düşürebildiğini gördük. Şu anda endüstriyel soğutma sektörü için en büyük pazar Avrupa’dır. Ben Ortadoğu ülkelerinin endüstriyel soğutma sektörü için büyük potansiyel oluşturduğuna ve gelecekte Avrupa pazarına yakın ihracat ciroları oluşturacağına inanıyorum.

3. 2022 Türkiye’de ve Dünya’da önemli gelişmelerin yaşandığı bir yıl oldu. Dünya genelinde yaşanan ekonomik yavaşlamanın soğutma sektörüne olan katkısını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Son birkaç yıl Dünya’da yaşadığımız tüm olumsuzluklarda, Türkiye’nin rakiplerinden daha az olumsuzluk yaşadığını, hatta bu olumsuzlukların Türkiye için avantajlar oluşturduğunu söyleyebilirim. Pandemi döneminde birçok ülke ekonomileri durma noktasına gelirken Türkiye üretim ve ihracata devam etti. Uluslararası transport krizi ve transport fiyatlarının aşırı artışı Türkiye’ye yaradı çünkü Türkiye birçok pazara yakın konumdaydı, oysa Çin tüm pazarlara uzaktı. Rusya krizinde Türkiye çizdiği diplomatik çizgi nedeni ile avantajlı konuma geldi.

4.Frigoblock’un sektördeki pazar payını ve konumunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Ürün gamınız hangi alanlarda ne tür ihtiyaçlara çözümler sunuyor?

2022 Yılı firmamız için olumlu bir yıl oldu. Karlılık oranları bir önceki yıla göre düşmesine rağmen, ihracatımızı ve ciromuzu arttırdık. Bu ivmenin 2023 yılında da devam edeceğini ümit ediyoruz.

Frigoblock firmasının ana sektörü gıda sektörüdür. Gıda sektörünün ihtiyacı bulunan her türlü soğutma çözümlerinde müşterisinin yanındadır.

5.İki kademeli soğutma sistemlerinin tek kademelilere göre farkı ve avantajları nelerdir?Sizin -80°C altında soğutma yapabilen ürününüz, bu avantajlara sahip mi?

Bazı soğutma uygulamalarında, çok düşük buharlaşma sıcaklıklarında veya yoğuşma sıcaklığı yüksek olan çalışma şartlarında soğutma yapmak gerekir; bu durumda uygulamanın sıcaklık aralığı, basit buhar sıkıştırmalı soğutma çevriminin etkin çalışabilmesi için çok büyük olabilir. Büyük sıcaklık farkları daha çok basınç kayıplarına yol açacak ve kompresör verimini düşürecektir. Bu gibi durumlarda kademeli soğutma yapılmaktadır. Ayrıca bu çevrimlerde, her çevrimde istenen özelliklere sahip farklı akışkanlar kullanılabilir. 80°C altında soğutma yapan ürünümüz tüm bu özelliklere sahiptir.

6.Özellikle endüstriyel soğutma gruplarında enerji verimliliği çok önemli. Siz kendi ürünleriniz ile ilgili bu alanda ne gibi çalışmalar yürütüyorsunuz?

Enerji ve çevre faktörlerini temel politikası haline getirmeyen bir soğutma firmasının artık ayakta kalması mümkün değildir. Özellikle de ana hedefi ihracat olan firmaların. Biz de son birkaç yıldır bu vizyonla çalışıyoruz. Yeni nesil soğutucu akışkanlara geçiş sürecini devam ettiriyoruz. Enerji verimliliği yüksek, karbon ayak izi düşük ve küresel ısınma potansiyeli düşük sistemleri yaygınlaştırmaya çalışıyoruz. Avrupa pazarında zaten müşteri sizi bu konularda yönlendiriyor, ancak yurt içinde ve gelişmekte olan ülkelerde daha yolumuz var gibi gözüküyor.

7. İhracat hacminizden ve bu oranın sektöre ve Türkiye ekonomisine olan katkısından bahseder misiniz?

İhracat rakamını söylemeyeyim, ancak ihracat yaptığımız ülke sayısının 92’ye ulaştığını gururla söyleyebilirim. Firmamızla birlikte, içinde bulunduğumuz Türkiye soğutma sektörünün yaptığı ihracatın Türkiye ekonomisine katkısı önemlidir. Soğutma sektörü, 2021 yılında 841 Milyon USD ihracat yaparken, 2022 yılında bu rakamı 1 Milyar 22 Milyon USD’ye çıkarmıştır. Yani sektörümüz ihracatını %21,5 arttırmıştır. Türkiye’nin toplam ihracatının %12,9 arttığı bir yılda, soğutma sektörü yaklaşık 2 kat daha fazla ihracat sağlamış olması önemlidir.

8.Soğutma sektörünün tüketicisi de geçmiş yıllara oranla artık daha bilinçli diyebiliriz. Sizce bu bilinci daha da artırabilmek adına hem münferit hem de sektörel çatıda yapılması gerekenler nelerdir?

Ben bu sorunuzu Türkiye’deki tüketici olarak değerlendireceğim. Ben bu konuda sizinle aynı fikirde değilim. Endüstriyel soğutma konusunda yeterinde bilinçli bir tüketici henüz oluşmuş değil. Ben hala endüstriyel soğutma yatırımı yapacak firmaların “Yaşam Boyu Maliyet” sorgulaması yapmadıklarını görüyorum. Şunu ifade etmek istiyorum; ilk yatırım maliyeti tabi ki çok önemlidir, ancak soğutma sisteminin 10 yıl faydalı ömrünün olduğunu kabul etsek, bu süreçteki enerji maliyeti, işletme maliyeti, servis maliyeti, yedek parça maliyeti, operasyonel maliyetler gibi maliyetlerin ilk yatırım maliyeti ile toplanıp yaşam boyu maliyetin hesap edilmesi gerekir. Genellikle doğru mühendislik çözümlerinin ilk yatırım maliyetinin yüksek olduğuna, ancak 2-3 yıl gibi süre içinde ilk yatırım maliyeti farkının geri kazanıldığı ve akabindeki 7-8 yıl içinde de büyük maliyet avantajları yakalandığına şahit oluyoruz. Özellikle enerjinin çok pahalı hale geldiği günümüzde yaşam boyu maliyetin de öneminin arttığını gözlemliyoruz. Tüketicinin bilinç seviyesinin yükseltilmesi için de her ortamda çaba harcıyoruz.

9. Satış sonrası hizmetler artık tüm sektörün önem verdiği bölümler arasında yer alıyor. Müşterinin memnun olup olmayacağı da bu noktada önem taşıyor. Sizin bu konudaki çalışmalarınız neler?

Satış sonu servisin başarısı, en önemli pazarlama araçları arasına girmiş durumda. Servis hizmetinden mutlu olmayan bir müşterinin yeni yatırımında sizi tercih etmesi veya sizi başkasına tavsiye etmesi mümkün değildir. Biz bu konuyu bir adım ileri götürerek, sadece kendi müşterilerimizin servis memnuniyetini takip etmiyor, bunun yanında bizden ürün veya hizmet almayan potansiyel müşterilerin de servis memnuniyetini takip ediyoruz.

10. Frigoblock’u aynı alanda faaliyet gösteren diğer firmalardan ayıran, bir adım öne çıkaran farklılıklar sizce nelerdir?

Biz uzun yıllardan beri “Güvenilir Olmak” ilkesini öne çıkarıyoruz. Bu ilke, ürünün fiyatı, kalitesi, teslim süresi, satış sonu hizmetleri gibi birçok noktayı etkiliyor. “Güvenilir olmak” ilkesini başarıyla yerine getiren firma, müşterileri, çalışanları ve tedarikçilerinin de içinde bulunduğu toplulukta bir adım öne çıkıyor. Sanıyorum bizim en önemli farklılığımız bu.

11.2023 yılına ilişkin öngörüleriniz nelerdir? Hem ürün hem büyüme hem de yeni yatırımlarınız konusundaki çalışmalarınızdan bahseder misiniz?

2023 Yılı 2022 yılından daha kolay olmayacak. Yurt içi pazarda şüphesiz ki seçim sürecinin olumsuz etkisi olacak. Yurt dışı pazarlarda da ticaretin önündeki birçok olumsuz etki hala mevcudiyetini koruyor. Ancak biz rakiplerimizden daha çok çalışmalıyız, daha isabetli stratejiler hayata geçirmeliyiz ve bir adım önde olmalıyız. Ben en büyük yatırımın pazarlama yatırımı olduğuna inanmaktayım. Tüm Dünya pazarlarındaki pazarlama yatırımlarımız hız kesmeden devam edecek.

Sohbetimizi şu sözlerle tamamlamak istiyorum. Türkiye’nin tüm sektörlerde Dünya ihracatından aldığı oran %1,05 mertebesindedir. Türkiye nüfusunun Dünya nüfusunun yaklaşık % 1’ini oluşturduğu düşünülürse, ülkemizin İhracat açısından Dünya ortalamasının üzerinde bir performans sergilediği söylenebilir. Ancak Türkiye soğutma sektörünün, Dünya soğutma ihracatından aldığı pay ise %1,50’dir. Bu rakam Türkiye soğutma sektörünün Dünya’daki rakiplerine göre önemli miktarda rekabet avantajına sahip olduğunu ortaya koyuyor. Ülkemizdeki soğutma sektörü firmalarının hedefi yurt içindeki rakipleri ile değil, Dünya’daki rakipleri ile mücadele etmek ve onların önüne geçmek olmalıdır. Bu strateji ile Türkiye soğutma sektörünün Dünya pazarlarında çok daha ön plana çıkacağına eminim.

Sorunuzu şöyle yanıtlayayım. “Türkiye bir Akdeniz Ülkesi olduğu için değil, ancak soğutma sektöründe güçlü olduğu için, bu gücünü ihracata yansıtıyor”.

Kaynak: DTK Dergisi, Şubat 2023